Κατηχητικό: Τὸ «Κρυφὸ Σχολειὸ» τῆς ἐποχῆς μας
Ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Φωτίου
[Εἰσήγησις στὴν Σύναξη Κατηχητῶν τῆς 11/24.9.2016]
Ὅπως θὰ ἔχετε πιθανὸν πληροφορηθεῖ, προσφάτως ὁ Ὑπουργός Παιδείας δήλωσε σὲ τηλεοπτική ἐκπομπή:
«Συγκεκριμένα είπε ότι με συνταγματική αναθεώρηση η κυβέρνηση θὰ περάσει στο ουδετερόθρησκο κράτος και σε ουδετερόθρησκο σχολεῖο. Είναι βασικό θέμα, είπε, η σύγχρονη πολιτισμική ταυτότητα του Έλληνα και υπογράμμισε ότι η Ορθοδοξία είναι πλούσια, δεν είναι μονοδιάστατη. Η εκκλησία έχει συμβάλλει στην ηθική έκπτωση της κοινωνίας κι αναρωτήθηκε που ήταν στη χούντα και την κατοχή;...
Ακόμη υπογράμμισε ότι στον 20ο αιώνα που ζούμε είναι αδιανόητο η εκκλησία να καθορίζει ποια μαθήματα θα γίνονται στα σχολεία. Αυτά τα πράγματα είναι αναχρονισμός και σκοταδισμός και δεν τα συζητάμε. Πρόσθεσε ότι είναι σκοταδιστικές αντιλήψεις οι θέσεις για το μάθημα των Θρησκευτικών που δεν πρέπει να γίνονται προσηλυτιστικά και κατηχητικά…»
Ἀγαπητοί, δὲν πολιτικολογοῦμε. Ἄλλωστε αὐτὰ δὲν ἀκούσθηκαν γιὰ πρώτη φορά, ὡς κεραυνός ἐν αἰθρίᾳ. Πρόκειται γιὰ μία συνεχή τάση ἐκφυλισμοῦ τῆς παιδείας, ἡ ὁποία ἔχει ξεκινήσει ἀπὸ καιρό. Ἀπό την ἐποχή της Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως ἔχουμε εἰσέλθει στὴ περίοδο τῆς λεγομένης Νεωτερικότητος, μὲ ἕνα ἀπὸ τὰ κύρια χαρακτηριστικά της, τὸν ἐξοβελισμὸ τῆς θρησκείας ἀπὸ κάθε πτυχὴ τῆς δημόσιας ζωῆς καὶ τὸν περιορισμό της στὴν ἰδιωτικὴ σφαίρα.Ἔκτοτε οἱ ὑποστηρικτές αὐτῆς τῆς τἀσεως, οἱ τείνοντες στὸν ἀθεϊσμό ἢ καὶ στὸν ἀντιθεϊσμὸ ἀκόμη, θεωροῦνται «προοδευτικοί» καὶ οἱ ἀντιδρῶντες σ᾽αὐτὴν τὴν διαδικασία ἀποκαλοῦνται «συντηρητικοί» καὶ «ἀντιδραστικοί».
Έπιτρέψτε μου στὸ σημεῖο αὐτὸ νᾶ παραθέσω δύο ἀποσπάσματα ἀπὸ δύο ἄρθρα τοῦ γνωστοῦ κ. Κων. Χολέβα σχετικῶς μὲ τὰ ζητήματα τὰ ὁποῖα πραγματευόμαστε:
«Πολύς λόγος γίνεται στις ημέρες μας για το περιεχόμενο της Παιδείας, για τον χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών, για την αναθεώρηση του Συντάγματος και ενδεχομένως των διατάξεων περί Παιδείας και περί σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας. Μία ορολογία που αρέσει στους οπαδούς της ψευδεπίγραφης προόδου είναι το «ουδετερόθρησκο σχολείο». Θα προσπαθήσουμε να αποκρυπτογραφήσουμε τη σημασία του όρου και τις προθέσεις εκείνων που τον χρησιμοποιούν.
Λέγοντας ουδετερόθρησκο εννοούν ότι στο ελληνικό σχολείο δεν πρέπει να υπάρχουν εικόνες του Χριστού και των Αγίων, να μην γίνεται προσευχή, να μην τονίζεται η πνευματική παράδοση και ο ιστορικός ρόλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, το δε μάθημα των Θρησκευτικών να αποκτήσει θρησκειολογικό- εγκυκλοπαιδικό περιεχόμενο η έστω τον πολυθρησκειακό χαρακτήρα που ήδη δοκιμάσθηκε σε ορισμένα Γυμνάσια με το αμφιλεγόμενο Πιλοτικό Πρόγραμμα.
Η παράδοση της ουδετερόθρησκης παιδείας προέρχεται από τη γαλλική κοινωνία και απηχεί τα ακραία αντιχριστιανικά και αντιεκκλησιαστικά κηρύγματα του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επαναστάσεως του 1789. Δεν υποτιμώ τη σημασία των ιδεολογικών αυτών ρευμάτων για τον ευρωπαϊκό και τον παγκόσμιο πολιτισμό, καλό είναι, όμως, να θυμόμαστε ότι οδήγησαν σε πολλές ακρότητες και σε κλίμα τρομοκρατίας εις βάρος αντιφρονούντων. Η Γαλλική Επανάσταση εστράφη κατά του Ρωμαιοκαθολικού κλήρου και διέπραξε φόνους και βιαιότητες. Αναμφιβόλως πολλοί Ρωμαιοκαθολικοί Επίσκοποι και ιερείς της εποχής εκείνης είχαν αποκτήσει πλούτο και εξουσία και είχαν καταστή αντιπαθείς στα μάτια των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Αυτή όμως η διαπίστωση δεν δικαιολογεί τον δολοφονικό πνιγμό κληρικών και μοναχών σε λίμνες με μία πέτρα στον λαιμό ούτε βεβαίως δικαιολογεί την κατάργηση επί αρκετά έτη του Χριστιανικού Ημερολογίου από τους Γάλλους επαναστάτες και την επίσημη λατρεία του Ορθού Λόγου αντί του Ιησού Χριστού.
Οι συνέπειες αυτών των ιδεολογικών ρευμάτων και των εσωτερικών συγκρούσεων οδήγησαν τη γαλλική κοινωνία σε μία σαφή απομάκρυνση από κάθε τι Χριστιανικό. Το 1905 ψηφίσθηκε και ισχύει ακόμη ειδικός νόμος για τον πλήρη χωρισμό της κρατικής δραστηριότητος από τη σφαίρα των θρησκειών και των πάσης μορφής θρησκευτικών εκδηλώσεων. Στα γαλλικά δημόσια σχολεία έκτοτε δεν διδάσκεται μάθημα Θρησκευτικών. Αυτό, όμως, αποτελεί μία γαλλική ιδιαιτερότητα και δεν πρέπει να προβάλλεται ως πρότυπο για την Ελλάδα ή για άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες. Σημειώνω ότι τα περισσότερα κράτη μέλη της Ευρ. Ενώσεως επιδιώκουν τη διδασκαλία θρησκευτικού μαθήματος είτε αμιγώς Χριστιανικού -με βάση την επικρατούσα θρησκεία- είτε τύποις θρησκειολογικού, αλλά με υπεροχική θέση των Χριστιανικών αξιών.
Ο μαθητής και η μαθήτρια του ελληνικού σχολείου δικαιούται και υποχρεούται να ακολουθεί την Ελληνορθόδοξη παράδοση των προγόνων μας και όχι τον ουδετερόθρησκο φανατισμό των Γάλλων επαναστατών. Η πατρίδα μας ελευθερώθηκε από συνειδητούς Χριστιανούς Ορθοδόξους αγωνιστές και το 1821 δεν έχει ιδεολογική σχέση με τη Γαλλική Επανάσταση. Οι Γάλλοι ξεσηκώθηκαν εναντίον των δικών τους αρχόντων σε μία εμφύλια εξέγερση με στόχο μεταξύ άλλων και τον Ρωμαιοκαθολικό κλήρο. Αντιθέτως η δική μας επανάσταση είχε χαρακτήρα απελευθερωτικό και εθνικοθρησκευτικό. Αγωνισθήκαμε το 1821 κατά αλλοεθνών και αλλοθρήσκων μαζί με την Ορθόδοξη Εκκλησία, για την Εκκλησία, υπό την Εκκλησία. Ο Θ. Κολοκοτρώνης στα Απομνημονεύματά του δηλώνει τη σαφή διαφοροποίηση μεταξύ Γαλλικής κάι Ελληνικής Επαναστάσεως, στους δε μαθητές του πρώτου Γυμνασίου της ελεύθερης Αθήνας τονίζει ότι και εκείνος και οι συμπολεμιστές του βροντοφώναξαν «πρώτα υπέρ Πίστεως και ύστερα υπέρ Πατρίδος».
Τα Συντάγματα των Εθνοσυνελεύσεων του Αγώνος αρχίζουν με την επίκληση στην Αγία Τριάδα και γενικώς δηλώνουν τον σεβασμό των αγωνιζομένων προς την Εκκλησία. Μία από τις πρώτες φροντίδες των επαναστατημένων Ελλήνων υπήρξε η ίδρυση Υπουργείου, το οποίο συνδύαζε τη Δημοσία Εκπαίδευση και τα Εκκλησιαστικά ζητήματα. Η Επανάσταση του 1821, στην οποία οφείλουμε το ελεύθερο ελληνικό κράτος, είχε μεταξύ άλλων ως στόχο να μπορούν τα παιδιά μας να διδάσκονται ελευθέρως και ακωλύτως την Ορθόδοξη Πίστη και τη διαχρονική ελληνική γλώσσα και Ιστορία στα σχολεία. Ο πρώτος Κυβερνήτης μας Ιωάννης Καποδίστριας υπογράμμιζε ότι τα θεμελιώδη μαθήματα για τα ελληνόπουλα πρέπει να είναι η Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη και τα κείμενα των Αρχαίων Ελλήνων. Ας αφήσουμε την ουδετερόθρησκη παράδοση στους Γάλλους, με σεβασμό στην πολιτιστική ιδιοπροσωπία τους, και ας κρατήσουμε για τα δικά μας σχολεία την Ελληνορθόδοξη Παιδεία των Τριών Ιεραρχών και του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.....»[1]
«Το μάθημα των Θρησκευτικών υφίσταται τριπλή υποβάθμιση. Πρώτον καθιερώνεται με ΦΕΚ μία πολυθρησκειακή αλλοίωση του περιεχομένου του μαθήματος. Το νέο αυτό περιεχόμενο, που υποβαθμίζει την Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση του λαού μας, έχει απορριφθεί από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, από την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους, από επιστημονικά συνέδρια και από την Πανελλήνιο Ένωση Θεολόγων. Δεύτερον καταργούνται τα ισχύοντα σχολικά βιβλία του μαθήματος χωρίς να έχουν τυπωθεί καινούργια. Η νέα ύλη των Θρησκευτικών υπάρχει σε τίτλους και μόνο στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα να μειώνεται το κύρος και του μαθήματος και του διδάσκοντος. Τρίτον το μάθημα πλέον δεν θα εξετάζεται στις εξετάσεις του Ιουνίου, όσον αφορά τουλάχιστον στα Γυμνάσια. Άρα δίδεται το μήνυμα στους μαθητές ότι υπάρχουν μαθήματα α΄, β΄ και γ΄ κατηγορίας. Με τις νέες αποφάσεις τον Ιούνιο θα γίνονται γραπτές εξετάσεις μόνο στα Νέα Ελληνικά, στα Μαθηματικά, στη Φυσική και στην Ιστορία.
Ούτε τα Αρχαία Ελληνικά θα εξετάζονται στις γραπτές εξετάσεις του Γυμνασίου, ενώ ταυτοχρόνως μειώθηκαν οι ώρες διδασκαλίας του μαθήματος στη Μέση Εκπαίδευση. Η ρίζα της γλώσσας μας, τα κείμενα που βοηθούν τα παιδιά μας να ετυμολογούν, να κατανοούν και να μιλούν καλύτερα τα Νέα Ελληνικά, η κλασσική περίοδος της ενιαίας ελληνικής, το μάθημα που αποτελεί ένα από τα θεμέλια του ευρωπαϊκού πολιτισμού καταδιώκεται και υποτιμάται στα ελληνικά σχολεία. Η Πανελλήνιος Ένωσις Φιλολόγων και διεθνείς Οργανισμοί Κλασσικών Σπουδών έχουν εκφράσει τη διαμαρτυρία τους. Είμαι βέβαιος ότι η διαμαρτυρία θα γενικευθεί, διότι η γλώσσα μας είναι άρρηκτα δεμένη με τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού και με την εθνική μας ταυτότητα.
Η Ιστορία κινδυνεύει διττώς: Πρώτον, η απάλειψη των κεφαλαίων για την Ποντιακή Γενοκτονία προκαλεί ανησυχία μήπως οδηγηθούμε σε νέα βιβλία χειρότερα από το αποσυρθέν της κ. Ρεπούση. Δεύτερον, η εξαγγελία του Υπουργού ότι πρέπει να διδαχθεί εκτενώς ο Εμφύλιος, προφανώς με μονόπλευρη και ιδεοληπτική ερμηνεία, δημιουργεί ερωτηματικά για το μέλλον του μαθήματος. Θα ενώνει ή θα διχάζει; Θα συντελεί στην ανάπτυξη υγιούς και αφανάτιστης εθνικής συνειδήσεως ή θα προκαλεί πολιτικές διαμάχες μέσα στην τάξη; Θα προβάλλει τους ήρωες και τους δημιουργικούς ηγέτες του Ελληνισμού από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα ή θα ανταποκρίνεται στην ιδεολογική τοποθέτηση ορισμένων συμβούλων του Υπουργείου, ότι δεν τους ενδιαφέρει η διαμόρφωση εθνικής συνειδήσεως μέσω του μαθήματος;
Η μετάλλαξη των Θρησκευτικών πρέπει να προβληματίσει κάθε σοβαρό και υπεύθυνο άνθρωπο. Η Παλαιά Διαθήκη, που είναι η κοινή θρησκευτική παράδοση Χριστιανισμού και Ιουδαϊσμού, διδασκόταν μέχρι τώρα σε όλη τη διάρκεια της Α΄ Γυμνασίου. Τώρα καταργείται και στη θέση της εισέρχονται αναφορές σε διάφορα άλλα θρησκεύματα. Η Καινή Διαθήκη, το ιερό βιβλίο όλων των Χριστιανών του κόσμου, η διδασκαλία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, κάλυπτε όλα τα κεφάλαια της Β΄ Γυμνασίου μέχρι σήμερα. Με τη νέα ύλη συρρικνώνεται αδικαιολόγητα. Στη Γ΄ Γυμνασίου εμφανίζεται μία ενὀτητα που παρουσιάζει μαζί τον Άγιο Πορφύριο, τη μητέρα Τερέζα, τον Γκάντι και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Το ίδιο είναι η αγιότητα των Ορθοδόξων Αγίων με τον πολιτικό ειρηνισμό του Γκάντι; Φοβούμαι ότι τα μεταλλαγμένα Θρησκευτικά θα οδηγήσουν τους μαθητές στη σύγχυση, στον σχετικισμό και στον συγκρητισμό.»[2]
Νὰ προσθέσουμε έδῶ καὶ τὴν εἰσχώρηση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ (καὶ μάλιστα τοῦ διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενοσμοῦ) στὴ διδασκαλία μὲ τὴν ἐξύμνηση τῶν συμπροσευχῶν κ.λπ.
Μέχρι τώρα ἀγωνιζόμασταν γιὰ νὰ παραμείνουν τὰ θρησκευτικά στα σχολεῖα. Ἔτσι ὅπως ἔχει ἀρχίσει να ἐξελίσσεται αὐτὸ τὸ μἀθημα, σύντομα οἱ εὐσεβεῖς γονεῖς θὰ ζητοῦν ἀπαλλαγή γιὰ τὰ παιδιά τους ἀπό τὸ δηλητηριασμένο πλέον μάθημα.
Κάποτε στὸ σχολεῖο μάθαιναν τὰ Ἱερὰ Γράμματα. Ὑπάρχει καὶ σχετικὴ εὐχή στὸ εὐχολόγιο. Τώρα τὴν διαβάζουμε στὰ παιδιά πρίν τὴν ἔναρξη τῶν σχολικών μαθημάτων. Ἴσως θά πρέπει να αλλάξουμε πλέον την εὐχή. Νὰ συνθέσουμε μία γιὰ τὴν προστασία τῶν παιδιῶν ἀπὸ τὰ ἄθεα γράμματα! Αὐτὰ γιὰ τὰ ὁποῖα προφητικῶς ἔλεγε ὁ Παπουλάκος: «Τ’ άθεα γράμματα κόψανε το δρόμο του έθνους και τ’ αμποδάνε να χαρεί τη λευτεριά του».
Ἀλλὰ δὲν ἀρκοῦν οἱ προσευχές. Πρέπει νὰ δράσουμε.
Τί πρέπει νὰ κάνουμε;
Κατὰ τὴν γνὠμη μας, οἱ διαδηλώσεις καὶ ἄλλες δυναμικές ἀντιδράσεις δὲν πρόκειται νὰ ἀνακόψουν τὴν πορεία.
Μήπως νὰ κάνουμε δικά μας χριστιανικά σχολεῖα; Καλή ἡ σκέψη, ἀλλά δύσκολη ἡ ἐφαρμογή καὶ μάλιστα πανελληνίως. Ἔπειτα τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας πάντοτε θὰ ἀσκεῖ ἀσφυκτικὸ ἔλεγχο στα προγράμματα καὶ τὸ περιεχόμενο τῶν μαθημάτων.
Ἡ λύση, καθ᾽ἡμᾶς εἶναι νὰ ὀργανώσουμε καλύτερα τὰ Κατηχητικά Σχολεῖα καὶ νὰ τὰ κάνουμε νέα Κρυφά σχολειά.
ἐκεῖ γιὰ περίπου 30 έτη. Κάποια χρονιά, τὸ φασιστικὸ καθεστώς της Ἰταλίας ἔκλεισε ὅλα τὰ ἑλληνικά σχολεῖα τῶν Δωδεκανήσων καί ὅλα τά παιδιά ἦσαν ὑποχρεωμένα να πηγαίνουν σε ἰταλικά σχολεῖα. Οἱ μεγαλύτεροι σήμερα σὲ ἠλικία ἐκεί γνωρίζουν ἰταλικά ἀπό το σχολεῖο. Τότε οἱ Ἕλληνες στὰ Δωδεκάνησα μετέτρεψαν τα κατηχητικά σχολεία σὲ «Κρυφά Σχολειά», ὅπου εκτός ἀπό τά μαθήματα τοῦ κατηχητικοῦ ἔκαναν καὶ ἑλληνικά μαθήματα. Ὁ πατέρας μου λ.χ. ἐκεῖ ἔμαθε τά πρῶτα Ἑλληνικά γράμματα. (Αὐτό εἶναι μία ἀπάντηση καὶ σὲ ὅσους ἀμφισβητοῦν την ὕπαρξη τῶν κρυφῶν σχολειῶν).
Μέσα στα Κατηχητικά μας, λοιπόν, προτείνω νὰ ἐντάξουμε ἐκτός ἀπό μιά πλήρη Ὀρθόδοξη κατήχηση καί μαθήματα Ἱστορίας, ἀλλά και ἑλληνικῆς γλώσσας.
Γιὰ μιὰ ὁλοκληρωμένη Ὀρθόδοξη ΚΑτήχηση εἴχαμε προτείνει σὲ παλαιότερη εἰσἠγησἠ μας (πρὶν 6 χρόνια) τὴν ἀναδιάρθωση των Κατηχητικῶν κάθε βαθμίδος καί τήν θέσπιση ἐκπαιδευτικῶν στόχων ἀνά βαθμίδα.
Ἐπανερχόμεθα στὰ βασικὰ σημεῖα τῆς προτάσεως ἐκείνης.
Η ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ [3]
Βαθμίδα Ὀνομασία Ἀντιστοιχία σέ τάξεις σχολείου
Α Κατώτερο Α’, Β’, Γ’, Δ’, Ε’, ΣΤ’ Δημ. Σχολείου
Β Μέσο Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου
Γ Ἀνώτερο Α’, Β’, Γ’ Λυκείου
Ἡ μέχρι τώρα διαβάθμιση τῶν κατηχητικῶν Σχολείων περιελάμβανε τὴν ὑπαγωγή τῶν παιδιῶν ἀντιστοιχίας καί των ἕξι τάξεων του δημοτικοῦ σχολείου στό Κατώτερο Κατηχητικό Σχολεῖο, τῶν τριῶν τάξεων τοῦ Γυμνασίου στό Μέσο καί τῶν Τάξεων τοῦ Λυκείου στό Ἀνώτερο.
Αὐτό γινόταν μέ βάσει τῶν συνθηκῶν πού ἴσχυαν τουλάχιστον πρὸ 40ετίας. Τώρα οἱ τόσες πολλές ἀσχολίες μὲ τίς ὁποῖες ἔχουν ἐπιφορτισθεῖ τὰ παιδιά του Λυκείου, κυρίως γιὰ τήν προετοιμασία τους γιά τίς Πανελλήνιες ἐξετάσεις καθιστούν ἀπό ἀραιή ὠς ἀνύπαρκτη τήν στελέχωση τμημάτων παιδιῶν αὐτῆς τῆς ἠλικίας γιὰ τὰ Κατηχητικά Σχολεῖα στίς περισσότερες ἐνορίες μας.
Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΝΕΑ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ
Βαθμίδα Ὀνομασία Ἀντιστοιχία σέ τάξεις σχολείου
Προκατήχηση Προσχολική ἠλικία
Α Κατώτερο Α’, Β’, Γ’, Δημ. Σχολείου
Β Μέσο Δ’, Ε’, ΣΤ’ Δημ. Σχολείου
Γ Ἀνώτερο Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου
Ὁμάδες Νέων Α’, Β’, Γ’ Λυκείου
Γι’ αὐτό τό βάρος τῆς Κατηχήσεως μέ συστηματικό τρόπο προτείνεται νά ἑστιασθεῖ στά παιδιά 6-15 ἐτῶν, δηλαδή Δημοτικοῦ καί Γυμνασίου χωρισμένα ἀνά τριετία σέ Κατώτερο, Μέσο καί Ἀνώτερο Κατηχητικό, ὅπου ὅμως τό Ἀνώτερο τοῦ προτεινομενου νέου συστήματος ἀντιστοιχεῖ στό Μέσο τοῦ παλαιοῦ, τό Μέσο τοῦ νέου συστήματος στό δεύτερο μισό τοῦ παλαιοῦ Κατωτέρου καί τό Κατώτερο τοῦ νέου νά διατηρεῖ τίς μικρές ἠλικίες τοῦ παλαιοῦ Κατωτέρου.
Τὰ παιδιά, ὅμως, τῆς ἠλικίας τοῦ Λυκείου μποροῦν σύμφωνα μέ τήν νέα πρόταση, να συγκροτήσουν ὁμάδες νέων ὑπαγόμενες στήν Νεολαία τῆς Ἐκκλησίας μας («ΝΕανικός Ὀρθόδοξος Σύνδεσμος») στίς ὁποῖες θά μποροῦν νά συζητοῦν σέ πιό ἐλεύθερα πλαίσια (ὡς συντροφιές νέων μέ ὅμοιες πεποιθήσεις καί ἰδανικά) πνευματικά ζητήματα.
Προτείνεται ἀκόμη ἡ δημιουργία τμημάτων Προκατηχήσεως, γιά παιδιά τῆς προσχολικῆς ἠλικίας, μέ σκοπό την προετοιμασία τους γιά τήν κυρίως κατήχηση, μέσω δημιουργικῆς ἀπασχολήσεως σέ διάφορες δραστηριότητες.
Ἀκόμη, πρέπει ὅλοι οἱ ἀσκοῦντες τὴν διακονία τῆς Κατηχήσεως νὰ ἔχουν περάσει ἀπό την Σχολή Κατηχητῶν. Ἐκεῖ ἐκτός ἀπό τό ὅτι θὰ μάθουν βασικά στοιχεῖα τῆς Πίστεως μας οὐδιῶδη γιὰ ὅλους πολύ δὲ περισσότερο γιὰ τοὺς Κατηχητές, θὰ μάθουν νὰ φτιάχνουν μόνοι τους τά μαθήματα των Κατηχητικῶν δίχως νά ἐξαρτῶνται κατ᾽ ἀνάγκην ἀπό βοηθήματα.
Ἐκεῖ θὰ μάθουν ἀπό ποιά μέρη πρέπει νὰ ἀποτελεῖται ἕνα καλό μαθημα κατηχητικοῦ, δηλαδή:
Ὅτι πρὶν τὴν κύρια διδασκαλία προηγεῖται ἡ ἀνάκληση (ἐπαναφορά στή μνήμη τῶν παιδιῶν τοῦ μαθήματος ποὺ προηγήθηκε) καὶ ἡ ἀφόρμηση (σύντομη πρόκληση τοῦ ἐνδιαφέροντος τῶν παιδιῶν μὲ κάτι εὑρηματικό).
Ἀκόμη ὅτι Τὰ στάδια διδασκαλίας μιᾶς νέας διδακτικῆς ἑνότητας εἶναι:
Ἡ Παρουσίαση (ἡ παράδοση τοῦ νέου μαθήματος μὲ ἀφήγηση).
Ἡ Ἐπεξεργασία (ἡ ἀνάλυση τοῦ μαθήματος στὰ ἐπὶ μέρους μὲ διάλογο)
Ἡ Ἐκφραση (ἡ ἀνακεφαλαίωση καὶ ἡ ἐξαγωγή τοῦ διδάγματος καὶ τοῦ ρητοῦ μὲ τὴ συμμετοχή τῶν παιδιῶν).
Γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ γλῶσσα, δὲν ὑπονοοῦμε ὅτι οἱ Κατηχητές πρέπει να γίνουν φιλόλογοι. Ἀλλά νὰ μεταδίδουν στά παιδιά μερικά ἁπλά πράγματα ποὺ θα τὰ βοηθήσουν στὴν μετέπειτα ζωή τους στὴν Ἐκκλησία, ὅπως λ.χ.
α) Τήν ἑρμηνεία ὁρισμένων λέξεων πού ἀκοῦν συχνά στις ἀκολουθίες: Ἔτι, νῦν, ἀεί, ἀμήν, δεηθῶμεν, ἀντιλαβοῦ, κλπ.
λ.χ. ὅτι «Ἔτι» δὲν σημαίνει «ἔτη» (χρόνια), ἀλλά «ἀκόμη», «κι ἄλλο»
Ἔτσι πολύ γρήγορα θὰ εἶναι σὲ θέση νά κατανοοῦν τά λεγόμενα στην Ἐκκλησία.
β) Να ἀντιγράφουν τὰ ρητά τῆς Ἁ. Γραφῆς ὅπως εἶναι αὐτούσια μὲ τὸ πολυτονικό σύστημα. Αὐτό θὰ δημιουργήσει μία ἐξοικείωση μέ την ἀρχαία ὀρθογραφία.
καὶ ἄλλες σκέψεις μποροῦν νὰ γίνουν ἐπ´αὐτοῦ
Για την ἑλληνική Ἱστορία πρέπει νὰ γίνονται 2-3 μαθήματα ἐτησίως ἐξ ἀφορμής τῶν ἐθνικῶν ἑορτῶν ἢ ἄλλων σημαντικῶν ἐπετείων καὶ νά διδάσκωνται στοιχεῖα τῆς νεώτερης ἱστορίας μας, ἰδίως αὐτά ποὺ ἀμφισφητοῦνται ἀπὸ τοὺς ἀναθεωρητές:
Τουρκοκρατία καὶ τὰ δεινὰ τῶν Χριστιανῶν, Νεομάρτυρες, Κρυφό Σχολειό, Σουλιώτισσες, Γενοκτονία τῶν Χριστιανῶν τῆς Μ. Ἀσίας, γιὰ τὴν ψευδένωση τῆς Φερράρας-Φλωρεντίας, τήν πτώση της Κπόλεως (εἰδικῶς τὴν μνημειώδη τελευταία ὁμιλία τοῦ Κ. Παλαιολόγου), τὴν ὁμιλία τοῦ Κολοκοτρώνη στοὺς νέους στὴν Πνῦκα κ.λπ..
Ὅλα αυτὰ εἰπώθηκαν ὡς προβηματισμοί, καὶ τίθενται πρὸς συζήτησιν μαζί σας. Παρακαλῶ νὰ ἀκούσουμε καὶ τὶς δικές σας ἀπόψεις ἢ καὶ ἀπορίες ἐπ᾽αὐτῶν. Εὐχαριστῶ.
***********************************
[1] Το «ουδετερόθρησκο σχολείο» και η ελληνική κοινωνία (Κωνσταντίνος Χολέβας) http://www.diakonima.gr/2016/09/07/το-ουδετερόθρησκο-σχολείο-και-η-ελλ
[2] Κωνσταντίνος Χολέβας Παιδεία χωρίς πρότυπα, χωρίς εθνική ταυτότητα http://www.antibaro.gr/article/15808
[3] Α΄ Πανελλήνια Σύναξη Κατηχητῶν, Ἀχαρνές 5/18-9-2010, Είσήγησις Γ’: «Ἐκπαιδευτικοί στόχοι ἀνά βαθμίδα» (Σύνοψις)
